Saga páskaeggsins á Íslandi er ekki löng og nær reyndar ekki lengra aftur í tímann en til annars áratugs 20. aldar. Saga páskaeggsins er þó mun lengri í Evrópu.
Upphafið má rekja til þess að á miðöldum þurftu leiguliðar í Mið-Evrópu að gjalda landeigendum skatt í formi eggja fyrir páska. Leiguliðar þurftu reyndar að greiða landeigendum skatt nokkrum sinnum á ári og yfirleitt í formi einhverra afurða sem til urðu á bæjunum. Um páskaleytið á vorin voru egg mjög eftirsóknarverð því þá voru hænurnar nýbyrjaðar að verpa á ný eftir vetrarhléð sem móðir náttúra sér þeim fyrir
Snemma skapaðist sú hefð að landeigendur gáfu fimmtung af þessum eggjum til bágstaddra. Sá siður að gefa börnum páskaegg er dreginn af þessari hefð. Fljótlega var farið að blása úr þeim, þau skreytt og notuð til gjafa á páskum.
Á barokktímanum byrjaði yfirstéttin að gefa hvort öðru skreytt egg og oftar en ekki var lítið gat gert á skurnina og litlu spakmæli, rímu eða ljóði stungið í eggið.
Sælgætisframleiðendur hófu páskaeggjagerð í Mið-Evrópu á 19. öld en á Íslandi urðu þau ekki algeng fyrr en í kringum 1920. Kannski er ástæðan fyrir því að Íslendingar tóku svona seint við sér sú að enginn hefð var í kringum páskaegg, enginn páskaeggjaskattur og fyrst og fremst fáar hænur. Hænsnarækt var fátíð á Íslandi þangað til í kringum 1930 og þá var í fyrsta skipti hætt að flytja inn hænuegg.
Um sögu páskanna má lesa í þessu svari eftir Hjalta Hugason prófessor í guðfræði.
Heimildir:
- Árni Björnsson Saga daganna, Mál og menning; Reykjavík, 1994.
